Nieuwsbrief Energierecht en energietransitie nr. 31, juli - augustus 2021

02-09-2021

Dit is de nieuwsbrief van juli en augustus 2021 van het Sectorteam Energie. In deze nieuwsbrief vindt u de meest relevante wetgeving en jurisprudentie van de afgelopen periode.

Wet- en regelgeving

Europese Unie

De Europese Commissie heeft op 15 juli 2021 een herziening van de richtlijn hernieuwbare energie voorgesteld. Het voorstel voorziet, in overeenstemming met de 'European Green Deal', in een aantal beleidsmaatregelen om de broeikasgasuitstoot voor 2030 met minstens 55% te verminderen ten opzichte van 1990. De maatregelen zien onder meer op de uitrol en investeringen in hernieuwbare energiebronnen.
Op dezelfde datum heeft de Europese Commissie een nieuwe richtlijn voorgesteld met betrekking tot een nieuw mechanisme voor koolstofcorrectie aan de grens. De inspanningen van Europa om tegen 2050 klimaatneutraal te maken, kunnen worden ondermijnd door een gebrek aan ambitie van internationale partners. Dit houdt een risico op koolstoflekkage in. Die doet zich voor wanneer ondernemingen de productie overbrengen naar landen die minder streng zijn voor emissies. In dat geval zouden de totale emissies niet afnemen. Koolstofcorrectie kan dit risico verminderen door een koolstofprijs op te leggen bij de invoer van bepaalde goederen van buiten de EU.

Nederland

In een brief van 5 juli 2021 heeft demissionair staatssecretaris van Economische Zaken & Klimaat de Tweede Kamer gemeld, dat het wetsvoorstel 'Wet collectieve warmtevoorziening' niet meer naar de Raad van State zal worden gezonden voor advies. Het wetsvoorstel wordt in de huidige vorm niet gesteund door de medeoverheden. Zij acht een politieke heroverweging om die reden noodzakelijk.
De Rijkswetgever heeft op 14 juli 2021 een wijzigingsvoorstel aangeboden aan de Tweede Kamer. Het voorstel voorziet in het herstellen van wetstechnische gebreken en leemten en het aanbrengen van andere wijzigingen van ondergeschikte aard in diverse energierechtelijke wetten, zoals de Klimaatwet, Warmtewet en Wet milieubeheer.
In een brief van10 augustus 2021 beantwoordt de minister van Economische Zaken en Klimaat, de schriftelijke vragen met betrekking tot het bericht 'Nog slag te slaan: helft Nederlandse kantoren voldoet niet aan juiste energielabel' met achterliggend rapport. De Minister is, onder andere, van mening dat energiebesparing bij kantoren, net als in andere delen van de gebouwde omgeving, nodig is voor het behalen van de klimaatopgaven.

Jurisprudentie

Gedeputeerde State van Zuid-Holland heeft ten onrechte een streep gezet door de plannen van exploitant 'GroenLeven' om een zonnepark van ruim 2 hectare te bouwen in de gemeente Noordwijk. Dat heeft de rechtbank Den Haag in een uitspraak van 6 juli 2021 geoordeeld. De plannen zijn volgens de rechtbank namelijk niet in strijd met het ruimtelijk beleid van de provincie. Van strijd met regels uit de verordening is evenmin sprake.
Op 14 juli jl. heeft de rechtbank Noord-Nederland geoordeeld dat een drijvend zonnepark niet zonder Wnb-ontheffing in werking kon zijn. Gedeputeerde Staten van Fryslân hadden een last onder dwangsom opgelegd, omdat sprake was van overtreding van artikel 3.1 lid 2 van de Wnb, welk artikel verbiedt om opzettelijk nesten, rustplaatsen en eieren van vogels te vernielen of te verstoren. De rechtbank oordeelt dat de rechtbank terecht een overtreding van dit artikel heeft vastgesteld. Immers, door plaatsing van de zonnepanelen op het water kan een deel van de plas niet meer worden gebruikt door vogels die de plas normaal gesproken als rust- en slaapplaats gebruiken. Ook is sprake van overtreding van artikel 3.1 lid 4 Wnb. De aan de randen plas levende grote groepen ganzen zijn namelijk de zijn namelijk opzettelijk verstoord.
De minister van Economische Zaken en Klimaat mocht instemmen met de winning van 8,1 miljard kubieke meter gas (bij een gemiddelde temperatuur) uit het Groningenveld voor het jaar 2020-2021. De minister heeft de veiligheidsrisico’s voor omwonenden namelijk op de juiste manier vastgesteld. Ook heeft de minister maatregelen genomen om de gaswinning zo snel mogelijk af te bouwen naar nul. De verwachting is dat er vanaf 2022 geen gas uit het Groningenveld meer nodig is, zonder dat de leveringszekerheid in gevaar komt. Dat blijkt uit een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: 'de Afdeling) van 21 juli 2021.
In een uitspraak van 23 juli 2021 heeft de voorzieningenrechter van de rechtbank Zeeland-West-Brabant korte metten gemaakt met een verzoek tot intrekking van de onherroepelijke omgevingsvergunning voor Windpark Noord-Beveland. In verband met de uitspraak van het Europese hof van Justitie van 25 juni 2020 in de zaak Nevele had een aantal verzoekers gevraagd om intrekking van de omgevingsvergunning. Het college van burgemeester en wethouders wees dit verzoek af. Omdat inmiddels met de bouw van het windpark was begonnen verzochten verzoekers het besluit tot afwijzing van het verzoek tot intrekking te schorsen en de bouw van de windturbines stil te leggen. De voorzieningenrechter gaat hier niet in mee en doet de zaak buiten zitting af. Daarbij overweegt de voorzieningenrechter dat het bij wijze van voorlopige voorziening alsnog bepalen dat er van een onherroepelijke vergunning geen gebruik mag worden gemaakt, een naar zijn aard verstrekkende voorziening is. Voorts overweegt de voorzieningenrechter dat de voorlopige voorziening zich niet leent voor de beantwoording van de vraag of de door verzoekers gewenste milieu-herbeoordeling leidt tot strengere normen. Immers, niet kan worden uitgesloten dat de bij de vergunningverlening conform het Activiteitenbesluit in acht genomen windturbinenormen ook na de door verzoekers gewenste milieu-herbeoordeling, ongewijzigd kunnen blijven.
De Afdeling heeft in twee afzonderlijke uitspraken van 28 juli 2021 de besluiten voor de bouw van windturbines bij Oss en Houten vernietigd. De omgevingsvergunning voor windpark Goyerbrug in Houten is vernietigd, omdat in de omgevingsvergunning de landelijke windturbinenormen uit het Activiteitenbesluit en de Activiteitenregeling is toegepast. Die normen mogen echter als gevolg van een eerdere uitspraak van de Afdeling van 30 juni jl.* niet meer worden gebruikt totdat de regering daarvoor een milieubeoordeling heeft gemaakt. Een gemeente is overigens niet verplicht om gebruik te maken van de nationale windturbinebepalingen. Zij kan ook eigen normen vaststellen voor bijvoorbeeld geluid en slagschaduw. Dat is waar de gemeenteraad van Oss voor heeft gekozen om het windmolenpark Elzenburg – De Geer mogelijk te maken. De Afdeling constateert echter wel dat het bestemmingsplan voor de windmolens in Oss onder meer in strijd is met provinciale windturbineregels. *Delfzijl is in de nieuwsbrief van mei – juni 2021 (nieuwsbrief nr. 30) besproken.
Fastned en The Fast Charging Network hebben in hoger beroep bij de Afdeling meer duidelijkheid gekregen over het onderscheid tussen laadstations als basisvoorziening en de plaatsing van laadpalen (en Tesla-adapterpalen) als aanvullende voorziening bij benzinestations. De Afdeling oordeelt in haar uitspraak van 18 augustus 2021 dat er een grens is aan het aantal laadpalen bij een benzinestation, en dat deze bij het benzinestation Peulwijk Oost mogelijk is overschreden.
De minister van EZK mocht toestemming geven voor gaswinning bij Diever tot en met 2034. Dat heeft de Afdeling in een uitspraak van op 18 augustus 2021 geoordeeld. In die periode mag 3.164 miljoen kubieke meter aardgas worden gewonnen.