WHOA aangenomen door Tweede Kamer

04-06-2020

Op dinsdag 26 mei 2020 is het wetsvoorstel 'Wet homologatie onderhands akkoord' ('WHOA') aangenomen in de Tweede Kamer. Nadat op dinsdag 19 mei 2020 vier van de zes amendementen werden aangenomen, is een week later met algemene stemmen voor het wetsvoorstel in zijn definitieve vorm gestemd. Hiermee is de eerste belangrijke stap richting de nieuwe wet gezet. Zeker nu verwacht wordt dat door de Coronacrisis veel bedrijven in financiële moeilijkheden zullen komen, is het van groot belang dat de WHOA snel in werking treedt.

In een hiernavolgende reeks zal, tot aan de inwerkingtreding van de WHOA, in verschillende Legal Updates de WHOA inhoudelijk worden besproken. Hierbij kan onder meer worden gedacht aan de volgende onderwerpen.

  • WHOA en het perspectief van de schuldenaar.
  • WHOA en het perspectief van de schuldeisers.
  • WHOA en wederkerige overeenkomsten.
  • Hoe verloopt de procedure van de WHOA?
  • WHOA en waarderingsperikelen.

Om de WHOA-reeks af te trappen komt in deze Legal Update eerst de doelstelling en een beknopte  inhoud van de WHOA aan de orde.

In het kort

De WHOA biedt ondernemers die in financiële moeilijkheden verkeren – zodanig dat insolventie dreigt – de mogelijkheid om hun schuldeisers een (dwang)akkoord buiten faillissement aan te bieden. Op die manier kan een naderend faillissement mogelijk worden afgewend. Vrijwel gelijktijdig met de indiening van het wetsvoorstel van de WHOA werd in 2016 een Europese richtlijn gepubliceerd die de lidstaten verplicht doeltreffende (preventieve) herstructureringsstelsels in te voeren waarop ondernemingen een beroep kunnen doen. De WHOA past in deze doelstelling. Het wetsvoorstel is overigens nog nader aangepast om aan de Europese richtlijn te voldoen.

Op dit moment is het mogelijk om schuldeisers buiten een faillissement een akkoord aan te bieden, maar vaak lukt het niet om het akkoord tot stand te brengen omdat er geen verplichting is voor schuldeisers om met een dergelijk buitengerechtelijk akkoord in te stemmen. Dat wordt anders na de inwerkingtreding van de WHOA: het is dan mogelijk om ook een schuldeiser die het niet eens is met het akkoord aan het akkoord te binden. Daarvoor dient een bepaalde groep crediteuren het wél eens te zijn met het akkoord en het akkoord moet gehomologeerd (goedgekeurd) worden door de rechter.

Als een bedrijf een akkoord aan zijn schuldeisers wil aanbieden dan is het belangrijk dat het proces om dat te realiseren niet te lang duurt. Een van de voordelen van deze nieuwe wet is dat er binnen vijf weken al een akkoord kan zijn dat gehomologeerd (goedgekeurd) is. Om dat te realiseren is een goede voorbereiding heel belangrijk en het is duidelijk dat het dan ook allemaal moet meezitten. Als er discussies ontstaan dan is te verwachten dat de doorlooptijd langer is.

Het akkoord

Het akkoord zoals dat onder de WHOA kan worden aangeboden kan door de schuldenaar zelf worden bepaald. Daarbij kan worden gedacht aan het aanpassen van rechten van schuldeisers, het saneren van schulden, het omzetten van schulden in aandelen, het wijzigen van rechten van aandeelhouders en/of het wijzigen of beëindigen van reguliere overeenkomsten. Bij dat laatste dient te worden opgemerkt dat het wijzigen of opzeggen van arbeidsovereenkomsten op grond van de WHOA niet mogelijk is. Daarnaast kan het akkoord ook betrekking hebben op de preferente schuldeisers en zekerheidsgerechtigden. Verder is de schuldenaar in principe vrij te bepalen hoe het akkoord wordt vormgegeven en welke (groepen) schuldeisers bij het akkoord zullen worden betrokken. De informatie die aan de schuldeisers wordt verstrekt over het akkoord dient aan bepaalde voorwaarden te voldoen, mede om te zorgen dat de betrokken schuldeisers in staat zijn om een weloverwogen stem uit te brengen. Deze voorwaarden komen er grotendeels op neer dat de schuldeisers moeten weten wat de financiële positie van de onderneming is, welke gevolgen het akkoord voor de financiële positie van de onderneming heeft en wat het verschil is tussen de waarde die gerealiseerd kan worden wanneer het akkoord tot stand komt en de waarde die wordt gerealiseerd wanneer het vermogen wordt geliquideerd door middel van  een faillissement.

Klassenindeling en stemming

Schuldeisers die bij een akkoord worden betrokken zullen dikwijls verschillende rechtsposities hebben en ook spelen er vaak verschillende belangen. Wanneer dat het geval is, zal de ondernemer die het akkoord voorbereidt zijn schuldeisers kunnen indelen in verschillende klassen. In beginsel dienen schuldeisers met gelijksoortige rechten in dezelfde klasse te worden ingedeeld. Deze klassen krijgen allemaal een op hen toegespitst akkoordvoorstel voorgelegd en zullen daar per klasse over stemmen.

Stemgerechtigd zijn alle schuldeisers en aandeelhouders van wie de rechten op basis van het akkoord worden gewijzigd. Wanneer de schuldeisers of aandeelhouders die vóór het akkoord hebben gestemd tezamen twee derde van de schuld of twee derde van het geplaatst kapitaal van één klasse vertegenwoordigen, wordt aangenomen dat die klasse met het akkoord heeft ingestemd. Het stemmen hoeft niet tijdens een fysieke vergadering plaats te vinden; het is mogelijk om digitaal te stemmen.

Homologatie

Zoals gezegd moet het akkoord onder de WHOA eerst worden gehomologeerd door de rechter, voordat het verbindend wordt. Dat is al mogelijk wanneer één klasse (niet zijnde de aandeelhouders) heeft ingestemd met het akkoord. Aan een homologatie zijn echter ook andere voorwaarden verbonden waarbij het uitgangspunt is dat de belangen van schuldeisers moeten worden gewaarborgd. Daarop zal in een van de volgende Legal Updates nader worden ingegaan.

De rechter kan het verzoek tot homologatie bijvoorbeeld weigeren, op verzoek van tegenstemmende schuldeisers of aandeelhouders, indien blijkt dat zij slechter af zijn bij het akkoord dan bij een liquidatie middels faillissement. Op andere (met name formele) gronden is de rechter zelfs verplicht het verzoek tot homologatie te weigeren. De rechter zal bijvoorbeeld toetsen of er sprake is van een toestand waarin redelijkerwijs te verwachten is dat de schuldenaar insolvent zal raken. Verkeert de schuldenaar niet in een dergelijke toestand of wordt niet voldaan aan de overige vereisten dan zal het akkoord niet worden gehomologeerd. Het akkoord zal dan dus niet verbindend verklaard worden.

Het wetsvoorstel van de WHOA is hier te raadplegen. Op korte termijn zal er een volgende Legal Update over dit onderwerp verschijnen.

Voor meer informatie over dit wetsvoorstel kunt u contact opnemen van een van de advocaten van de praktijkgroep Herstructurering & Insolventie.

Dit is een Legal Update van Linde van Dieren-Muller.

Download als pdf

Specialist(en)